اجلاس تحولات افغانستان و مجمع جهانی بیداری اسلامی در ایران برگزار میشود
تعداد بازدید : 1
میهمانی افغان و میزبانی تهران
نویسنده : امین رضایی / گروه سیاست
مجمع جهانی بیداری اسلامی اجلاسی را در ارتباط با تحولات افغانستان برگزارمیکند. براساس اعلام مجمع جهانی بیداری اسلامی، این اجلاس طی هفته جاری با میزبانی ایران برگزارمی شود. برخی ازمقامات افغانستان و شخصیتهای کشورمان نیز دراین اجلاس شرکت میکنند.
-
ایران میزبان اجلاس تحولات افغانستان
پس ازگذشت ۲۰ سال ازتجاوزنظامی آمریکا و همپیمانانش به افغانستان، جامعه جهانی به این نتیجه رسیده است که راهحل پایان بحران این کشور، دیپلماسی و گفتگوهای سیاسی با حضور همه طیفهای سیاسی و اقوام افغانستانی است. ایالات متحده که ثمره حضورش در افغانستان صرفاً ناامنی، توسعه خشونت و افزایش کشت و ترانزیت مواد مخدر بوده است، درهمین راستا ازسالها پیش و دردوران ریاست جمهوری اوباما، تلاشهای زیادی برای برقراری پل ارتباطی با گروههای مختلف افغانستانی داشت که همه این موارد بدون حصول نتیجه ناکام ماند. سرانجام در ۱۰ اسفند ۱۳۹۸ (۲۹ فوریه ۲۰۲۰) آمریکاییها بدون درنظر گرفتن دولت قانونی افغانستان و سایر جریانهای مؤثر این کشور، برای تأمین امنیت و منافع خودش با طالبان به توافق رسید. مفاد این توافقنامه، شامل خروج همه سربازان آمریکا و ناتو از افغانستان، تعهد طالبان نسبت به جلوگیری از فعالیت القاعده در نواحی تحت کنترل طالبان، و گفتگو بین طالبان و حکومت افغانستان بود. ایالات متحده نیز پذیرفت تعداد سربازان خود را از ۱۲۰۰۰ به ۸۶۰۰ نفر کاهش دهد و در صورتی که طالبان به تعهداتش عمل کند، ظرف ۱۴ ماه بهطور کامل نیروهایش را خارج کند. آمریکا همچنین متعهد شد ظرف ۱۳۵ روز پنج پایگاه خود را تعطیل کند و تحریمهای خود علیه طالبان را با هدف پایان دادن به آنها تا ۲۷ اوت ۲۰۲۰ مورد بازبینی قرار دهد.
-
حفاظت از نیروهای خارجی؛ بند پنهان توافقنامه دوحه!
بنا برعقیده بسیاری از کارشناسان، در این توافقنامه یک بند پنهان نیز وجود داشته است که بر اساس آن طالبان متعهد به حفاظت از نیروهای خارجی درافغانستان شده است. شش ماه بعد از این نشست، مجدداً در ۲۲ شهریورسال ۹۹ قطر با موضوع افغانستان به سوژه اصلی عرصه دیپلماسی تبدیل میشود و این بار دولت افغانستان نیز در این روند جریان مذاکرات صلح حضور مییابد. دور دوم از این نشست نیز در ۲۰ دی همان سال در دوحه برگزار شد. در ادامه این بار روسیه میزبان این نشستها میشود و در ۲۸ اسفند ۹۹ نشستی با عنوان «تروئیکای توسعه یافته» با حضور نمایندگانی از طالبان، دولت افغانستان، روسیه، آمریکا، چین و پاکستان برگزار شد. در این دور از مذاکرات که همزمان با روی کار آمدن جو بایدن رئیس جمهور آمریکا است، مقدمات برگزاری نشست ترکیه ایجاد میشود. بر اساس توافقات صورت گرفته در مسکو، دو تاریخ پیشنهادی ۲۷ فروردین و ۴ اردیبهشت برای برگزاری نشست استانبول در نظر گرفته شد اما در نهایت با عدم حضور طالبان، این نشست به بن بست خورد. همزمان با شکست فرآیندهای دیپلماتیک، جو بایدن در ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ اعلام میکند که نیروهای نظامی این کشور نهایتاً تا ۱۱ سپتامبر خاک افغانستان را ترک میکنند.
-
آمریکا به هیچیک از اهداف خود در افغانستان نرسید
بنا بر عقیدهٔ بسیاری از کارشناسان، نحوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، غیر مسئولانه است. زیرا آنها با هدف برقراری دولت مدرن و همچنین صلح و امنیت در افغانستان حاضر شدند اما در نهایت به هیچکدام از اهداف نرسیدند. در همین راستا شعیب بهمن کارشناس مسائل بینالمللی در گفتگو با خبرنگار مهر، معتقد است آمریکاییها برای دو هدف افغانستان را اشغال نظامی میکنند و در ادامه میگوید: هدف اول آمریکا در افغانستان مبارزه با تروریسم بود اما نهایتاً ناگزیر شدند با گروهی که ابتدا تروریستی اعلام میکردند، یعنی گروه طالبان بنشینند و مذاکره کنند. لذا این مسئله نشان میدهد که یکی از اهداف آمریکاییها کاملاً ناکام مانده است.
همزمان با شکست فرآیندهای دیپلماتیک، پیشرویهای نیروهای نظامی طالبان در افغانستان ادامه مییابد و به نظر میرسد دیگر امیدی وجود ندارد و همهٔ طرفهای درگیر در افغانستان باید خود را آمادهٔ جنگ تمام عیار داخلی کنند.
-
مذاکرات تهران؛ آغاز ابتکاری متفاوت از سایر طرحهای صلح
در همین حین، روز چهارشنبه ۱۶ تیرماه، سید رسول موسوی مدیر کل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه کشورمان در صفحه شخصی خود در توئیتر از سفر چهار هیئت عالی رتبه سیاسی از افغانستان به تهران خبر میدهد. بنا بر اعلام موسوی این چهار هیئت اعزامی به کشورمان عبارتند از: «هیئت کمیسیون فرهنگی پارلمان افغانستان، هیئت عالیرتبه سیاسی طالبان، هیئت عالیرتبه سیاسی جمهوریت و هیئت عالی ناظر بر روند تثبیت هویت اتباع»
این نشست مهم که مانند نفسی تازه در کالبد بیجانِ «امید برای زنده نگه داشتن راه حلهای سیاسی» دمیده شد، روز چهارشنبه با سخنرانی محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان در محل وزارت امور خارجه تشکیل شد. این نشست دو روزه در نهایت با صدور بیانیهای به پایان رسید و بر اساس این اعلامیه ۶ مادهای طرفین به توافق رسیدند.
بهنظر میرسد ابتکار دستگاه سیاست خارجی کشورمان در دور اول گفتگوهای سیاسی تهران، مورد رضایت طرفهای داخلی افغانستان و همچنین بازیگران بین الملل بوده است.